Na wiele problemów zdrowotnych pracujemy latami. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej w pierwszym momencie kojarzą nam się z cukrzycą, jednak nic bardziej mylnego. Zanim dojdzie do rozwoju pełnoobjawowej cukrzycy toczą się w naszym organizmie, często latami, procesy, same w sobie świadczące o patologii, które są związane z permanentnie podwyższonym poziomem glukozy we krwi. Procesy te cechują się licznymi objawami, których nie potrafimy w większości odpowiednio odczytywać. Dokładnie analizując symptomy, które ostrzegawczo wysyła nam nasz organizm jesteśmy w stanie podjąć odpowiednie kroki i ustrzec się przed rozwojem najpierw insulinooporności, a koniec końców cukrzycy prowadzącej do pogorszenia jakości życia i skrócenia czasu jego trwania.
Symptomy mogące świadczyć o zaburzeniach gospodarki węglowodanowej
Nasz organizm posiada mechanizmy, które pozwalają mu utrzymywać glukozę we krwi na stałym poziomie. Zaraz po spożytym posiłku, gdy w wyniku trawienia składniki pokarmowe są wchłaniane do krwiobiegu, w odpowiedzi na rosnący m.in. poziom cukru wydzielana przez trzustkę jest insulina. Jej zadaniem jest przetransportowanie glukozy z krwi do komórek. Między posiłkami poziom cukru również jest stabilny, ponieważ przeciwwstawny do insuliny hormon- glukagon, rozkłada zmagazynowany glikogen (forma zapasowa cukru, zlokalizowana głównie w wątrobie) do glukozy. Dzięki temu poziom cukru we krwi utrzymywany jest na względnie stałym poziomie. Niestety w dzisiejszych czasach bardzo często obserwuje się zaburzenia w opisanym mechanizmie doprowadzające do wahań glukozy we krwi, zwłaszcza do jego wzrostu i powstawania insulinooporności, która nie bez przyczyny określana jest stanem przedcukrzycowym. Do tych zaburzeń dochodzi np. w wyniku spożywania zbyt dużej ilości energii w stosunku do zapotrzebowania, spożywania żywności przetworzonej, zbyt małej aktywności fizycznej, ale również np. w wyniku głodzenia się. Tym zaburzeniom towarzyszą konkretne objawy, które często są ignorowane lub przypisywane dużej ilości pracy, małej ilości snu czy stresowi.
W początkowym etapie zaburzeń gospodarki węglowodanowej trudno jest zaobserwować specyficzne objawy chorobowe, jednak dogłębna analiza samopoczucia może być pomocna. Niepokojące i sugerujące rozwijające się zaburzenia lub występowanie insulinooporności są:
- nadmierna masa ciała i trudności w redukcji tkanki tłuszczowej,
- zmęczenie, obserwowane spadki energetyczne zwłaszcza po posiłkach,
- senność w ciągu dnia,
- problemy ze snem, wybudzanie w nocy, potrzeba oddawania moczu w nocy, problemy z zasypianiem,
- bóle głowy,
- ciągły apetyt, zwłaszcza na produkty słodkie,
- problemy skórne (łojotok, trądzik), ciemne plamy, tzw. rogowacenie ciemne, zwłaszcza na karku,
- zaburzenia gospodarki hormonalnej, problemy z płodnością, erekcją u mężczyzn,
- zaburzenia koncentracji i pamięci,
- problemy ze wzrokiem,
- objawy lękowe i depresyjne.
Zaburzenia gospodarki węglowodanowej – diagnostyka
Jeśli obserwujesz u siebie wyżej wymienione objawy warto wykonać badania kontrolne. Parametrami najbardziej pomocnymi będą:
- glukoza i insulina na czczo,
- hemolobina glikowana, która określa średnie stężenie glukozy z trzech ostatnich miesięcy,
- lipidogram- zwłaszcza poziom trójglicerydów, HDL, LDL i ich proporcji jest w stanie zasugerować problemy z gospodarką węglowodanową,
- krzywa glukozowo-insulinowa- jest to badanie polegające na kilkukrotnym pomiarze glukozy i insuliny po wypiciu odpowiedniej dawki glukozy. Jest to jedno z najlepszych i najdokładniejszych badań.
Zaburzenia gospodarki węglowodanowej to jedne z najczęstszych zaburzeń, które obserwujemy w pracy z pacjentami. Problem pokazują również statystyki mówiące, że sama cukrzyca dotyczy 8% polskiego społeczeństwa, przy czym 20% nie jest tego świadoma. Dużo łatwiej jest zapobiegać niż leczyć, dlatego analizując swoje samopoczucie i symptomy wysyłane przez organizm jesteśmy w stanie zapobiec wystąpieniu cukrzycy, czyli końcowego stadium problemów z glikemią, do którego może dojść, jeżeli latami będziemy bagatelizować objawy manifestowane przez nasz organizm. Powikłań nieleczonych zaburzeń glikemii jest mnóstwo. Każda z konsekwencji może stanowić wiele kolejnych komplikacji, utrudniać komfort życia i niekiedy być bezpośrednim zagrożeniem lub rozpoczynać całą kaskadę kolejnych dolegliwości i stanów chorobowych. Jest wiele osób bagatelizujących swoją sytuację zdrowotną, które mając świadomość do czego prowadzić może nieprawidłowy styl życia nadal kontynuuje swoje błędne nawyki pogarszające swój stan. Jest również wielu pacjentów, którzy takiej świadomości nie mają. Jeżeli obserwujemy którekolwiek z wyżej wymienionych objawów warto pochylić się nad swoim zdrowiem i stylem życia. Być może dieta nie do końca jest odpowiednio dopracowana, albo brakuje aktywności fizycznej, jakościowego snu czy redukcji stresu. Tylko zmiany w tych kwestiach mogą uchronić nas długoterminowo przed problemami zdrowotnymi związanymi z glikemią.
Bibliografia:
1. Gardner D.G., Shoback D., Endokrynologia ogólna i kliniczna Greenspana, Lublin 2011.
2. Grycel S., Błachnio-Zabielska A., Cukrzyca typu II – epidemiologia i farmakoterapia. Probl Hig Epidemiol 2019, 100(2): 75-81.
3. Langiewski W., Trzeciak M., Skrzypski M., Cukrzyca typu II – przegląd aktualnego stanu wiedzy. KOSMOS Vol. 67, 3, 517–527, 2018.
Portal KwestiaZdrowia.eu to miejsce, gdzie można znaleźć rzetelne informacje dotyczące zdrowia i dobrego samopoczucia. Znajdziemy tu porady dotyczące zdrowego stylu życia i odżywiania, aktywności fizycznej, radzenia sobie ze stresem i wielu innych ważnych kwestii.